Gazetelerin İçeriği Sadece Gazetelerindir İlanına Cevaplar:Hukuki Dayanağı Yok.İnternetin Sınırlarından Haberleri Yok.
Akşam, Bugün, Cumhuriyet, Fanatik, Fotomaç, Güneş, Habertürk, Hürriyet, Hurriyet Daily News, Milliyet, Posta, Radikal, Sabah, Star, Takvim, Today’s Zaman, Türkiye, Vatan, Yeni Şafak ve Zaman gazeteleri bugün yayınladıkları ortak bir deklarasyon ile "Gazetelerin içeriği sadece gazetelerindir" dediler.
Ekşi Sözlük'ten kahraman masa esat ile limon limyon zorro'nun konuyla ilgili entrylerini paylaşıyoruz.
kahraman masa esat yazdı..
durumu inceleyelim:
1. bazı gazeteler birleşip ürettikleri içeriklerin paylaşılmasını kısıtlamak istiyorlar. muhtemelen bunu ekonomik gerekçelerle yapıyorlar. ya tirajlarının düşüşünü engellemek istiyorlar ya da bu içeriklerin televizyon ya da internetteki paylaşımlarından ekonomik getiri elde etmek istiyorlar.
2. peki bu uygulamalarının yasal dayanakları var mı? ya da şöyle soralım, bu manifestoya uyulmadığı halde, uymayanlar bir cezai yaptırımla karşılaşılabilir mi?
3. bizi ilgilendiren direkt olarak telif yasası olduğuna göre ilk olarak oraya bir bakalım. 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanununun 36. ve 37. maddeleri ne diyor?
madde 36 - basın kanununun 15 inci maddesi hükmü mahfuz kalmak üzere `basın veya radyo tarafından umuma yayılmış bulunan günlük havadisler ve haberler serbestçe iktibas olunabilir`. (merak edenler için hemen söyleyelim basın kanununun 15. maddesi gazetelerin künyeleriyle ilgilidir. burada haberin alındığı kaynağın belirtilmesi gerektiği vurgulanmış)
gazete veya dergilerde çıkan içtimai, siyasi veya iktisadi günlük meselelere mütaallik makale ve fıkraların iktibas hakkı sarahaten mahfuz tutulmamışsa aynen veya işlenmiş şekilde diğer gazete ve dergiler tarafından alınması ve radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması serbesttir. `iktibas hakkı mahfuz tutulsa bile sözü geçen makale ve fıkraların kısaltılarak basın özetleri şeklinde alınması, radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması caizdir`.
madde 37 - ( değişik madde: 03/03/2001 - 4630/19. md.)
haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aşmamak kaydıyla, günlük hadiselere bağlı olarak fikir ve sanat eserlerinden bazı parçaların işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan vasıtalara alınması mümkündür. bu şekilde alınmış parçaların çoğaltılması, yayılması, temsil edilmesi veya radyo ve televizyon gibi araçlarla yayınlanması serbesttir. bu serbestlik, hak sahibinin hukuki menfaatlerine zarar verecek şekilde veya eserden normal yararlanmaya aykırı biçimde kullanılamaz.
4. ilgili maddeye göre haberlerin tamamı (kaynak gösterilerek) tekrar yayınlanacağı gibi, telif içeren yazıların, yazı dizilerinin ve makalelerin özetleri de kaynak gösterilerek istenildiği gibi kullanılabilir.
5. tüm bu tartışmaların habercilik etiği, telif hakları, bilginin yayılması, bilgi hakkı, yeni medya, yeni iletişim ortamları, içerik üretimi bağlamlarındaki ayrıntılarına girmeye bile gerek yok.
mevcut yasayla gazetelerin bu uygulamaları engellemeleri mümkün değil.
fsek'in ilgili maddesi düzenlenir ve/veya değiştirilirse tekrar tartışırız.
limon kimyon zorro yazdı..
hangi içerikten bahsediyorlar acaba
bir içerik üretiyorlarmış gibi böyle büyük büyük konuşuyorlar ya şaşırmamak elde değil.
bir kaç istisnayı saymazsak türkiye'de yüksek tirajlı gazetelerin çoğu haber vermek amacından ziyade olan olayı hakim güce yontmak amacıyla çalışıyorlar.
özgün içerik üretmek şöyle dursun haber ajanslarının sunduğu dataları bile çarpıtarak yayınlıyorlar. içeriği kullanıcılar tarafından üretilen haber ve bilgi alma platformlarının verimliliği karşısında ağır darbe alan bu sektörün çırpınışları geleceği doğru okuyamamalarından kaynaklanıyor aslında. gelecekte haber de bilgi de bireylerin isteği doğrultusunda paylaşılacak ve habere/bilgiye ulaşmak isteyen de kendi güvendiği kaynaktan ulaşabilecek.
wikipedia'nın ekşisözlük'ün, youtube'nin bedava olduğu dünyada gazetelerin kendi içine kapanarak yüceleceğini düşünmek vizyonsuzluğun bir göstergesi olacaktır. üretilen içeriğin paylaşılıyor olmasının üretene zarar vermediğinin bilincine varamayan pek çok sektör gibi panikliyor olmaları şaşırtıcı değil ancak nasıl ki müzik sektörü bitmemiştir, nasıl ki film sektörü bitmemiştir, gazetecilik de bitmeyecektir.
sadece değişen dünyaya uyum saylayacak yeni platformlar üretmek lazımdır. bu değişim sürecinde ayak uyduramayanlar yok olmaya mahkumdur.
benzer bir içe kapanmayı futbol yayıncılığında da görmekteyiz. kapitalizmin "bir şey para edebilirse onu bedavaya vermek aptallıktır." mantığı artık çok geçmişte kalmıştır. insanların bilgiye ulaşmasını engellemeye çalışmak artık beyhude bir çabadır. banka kasası güvenliği seviyesinde şifreleme de yapsan insanlar istediği filmi, konseri izlemekte, istediği kitabı okumakta, istediği müziği dinlemektedir.
bu yeni düzene ayak uyduramayacak, kendi kapalı kutunda yaşamaya çalışacaksan emin ol bu senin için daha zor olur. bireysel paylaşımların dünyasında milyarlar birbiriyle iletişim kurabiliyorken senin kısır haber alma teşkilatın giderek daha az tercih edilir hale gelir. bireyler kendi medyalarını hali hazırda oluşturmaktadır. bu olurken seyirci kalmak yerine yenilenmek, interaktif çözümler üretmek lazımdır.
"internet sitesi kurduk ya daha ne yapalım." dediğini duyar gibiyim. aheuahaeu!
ama ben biliyorum neden bu haldesin;
internetin dehlizlerini, size göre karanlık nehirlerini, arka kapılarını bilmiyorsun ondan böylesin.
internette hiç bir şeyin yasak ve ulaşılmaz olmadığını bilmediğin için bu özgüven.
paylaşımın gücünü daha fark etmediğinden, kendi yumruğunu balyoz sanıyorsun.
lakin emin ol böyle devam edersen gelecek 20 yılda hiç beklemediğin tokatlar yiyeceksin.
top benim oynatmıyorum devrinin bittiğini yaşayarak öğreneceksin.
biz yeni dünyanın çocukları topumuzu hem üretip, hem paylaşıyoruz başgan!
YORUM YAZIN